Świat karpackich rozet – działania na rzecz zachowania kulturowej unikalności Karpat
NR PROJEKTU: PBU1/0365/16
NR UMOWY O DOFINANSOWANIE: PLBU.01.01.00-18-0365/17-00
PARTNER WIODĄCY: Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia "Pro Carpathia" (Association for Development and Promotion of Podkarpacie "Pro Carpathia")
PARTNERZY PROJEKTU:
- Województwo Podkarpackie (Podkarpackie Voivodeship)
- Центр «Регіональний Розвиток (Centre for Regional Development)
- Асоціація органів місцевого самоврядування "Єврорегіон Карпати – Україна" (Association of self-governments "Euroregion Carpathians - Ukraine")
- Управління туризму та курортів Львівської обласної державної адміністрації (Department of Tourism and Resorts of Lviv Regional State Administration)
- Агентство регіонального розвитку та транскордонного співробітництва "Закарпаття" (Agency of regional development and crossborder cooperation "Transcarpathia")
- Колочавська сільська рада (Kolochava village council)
- Комунальний заклад Львівської обласної ради "Адміністрація історико-культурного заповідника "Тустань" (Communal institution of Lviv regional council "Administration of historical-cultural reserve "Tustan")
- Громадська організація "Громадський центр "Еталон" (NGO "Social center "Etalon")
- Косівська районна рада (Kosiv district council)
- Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu (The East European State Higher School in Przemysl)
WARTOŚĆ PROJEKTU: 1 543 329,05 €
DOFINANSOWANIE Z UE: 89,18%
CEL OGÓLNY PROJEKTU: zachowanie kulturowego i historycznego dziedzictwa Karpat (tradycji, rzemiosła, obyczajów, muzyki, architektury)
CELE SZCZEGÓŁOWE PROJEKTU:
- rozwój transgranicznej współpracy w zakresie zarządzania zasobami kulturowymi i historycznymi Karpat
- popularyzacja wiedzy z zakresu regionalnych tradycji, praktyk i rękodzielniczych umiejętności
- podniesienie kompetencji wybranych społeczności lokalnych w zakresie zarządzania kulturowym regionem
OBSZAR REALIZACJI PROJEKTU: pogranicze polsko-ukraińskie (województwo podkarpackie, obwód lwowski, zakarpacki, iwanofrankowski)
OPIS PROJEKTU:
Karpaty to niegdyś magiczna kraina połonin, rozległych gór, pasterzy. Obszar, którego dziedzictwo kulturowe tworzyli Huculi, Bojkowie, Łemkowie oraz Pogórzanie i Dolinianie. Egzotyczna kultura tej ludności przyciągała od wieków naukowców, badaczy jak również poetów i artystów. Obecnie granice dzielą region etograficzno-geograficzny m.in. na część polską i ukraińską. Postępujący proces zmian spowodował zanikanie lokalnej kultury, tradycji oraz rzemiosła, zarówno po stronie polskiej jak i ukraińskiej. W Polsce w większym stopniu dostrzega się jednak znaczenie lokalnej kultury, tradycji, co widoczne jest we współczesnych trendach turystycznych: turyści poszukują bowiem autentyczności (3xE: education, excitement, entertainment. Jednak niejednokrotnie stosowane są obce wzorce kulturowe (np. chaty w stylu zakopiańskim). Na Ukrainie zachowało się więcej form nawiązujących do tradycji regionu. W dalszym ciągu wykonywane są zawody, które w Polsce nie są już podejmowane. Jednak nie dostrzega się ich znaczenia dla zachowania kulturowej tożsamości regionu. Sytuacja ta jest wynikiem ograniczonej wiedzy, tradycja postrzegana jest jako synonim biedy, a powinna być wyznacznikiem wartości. Po obu stronach granicy widoczny jest brak kompleksowej wizji wykorzystania dziedzictwa historycznego i kulturowego, działania szkodzą środowisku naturalnemu, a wspólne dziedzictwo kulturowe jest jednym z najważniejszych atutów regionu. Opisywane problemy wywierają wpływ na rozwój regionu: umniejszają jego atrakcyjność, przyczyniają się do zacierania i niszczenia śladów dziedzictwa kulturowego.
Karpaty to niegdyś magiczna kraina połonin, rozległych gór, pasterzy. Obszar, którego dziedzictwo kulturowe tworzyli Huculi, Bojkowie, Łemkowie oraz Pogórzanie i Dolinianie. Egzotyczna kultura tej ludności przyciągała od wieków naukowców, badaczy jak również poetów i artystów. Obecnie granice dzielą region etograficzno-geograficzny m.in. na część polską i ukraińską. Postępujący proces zmian spowodował zanikanie lokalnej kultury, tradycji oraz rzemiosła, zarówno po stronie polskiej jak i ukraińskiej. W Polsce w większym stopniu dostrzega się jednak znaczenie lokalnej kultury, tradycji, co widoczne jest we współczesnych trendach turystycznych: turyści poszukują bowiem autentyczności (3xE: education, excitement, entertainment. Jednak niejednokrotnie stosowane są obce wzorce kulturowe (np. chaty w stylu zakopiańskim). Na Ukrainie zachowało się więcej form nawiązujących do tradycji regionu. W dalszym ciągu wykonywane są zawody, które w Polsce nie są już podejmowane. Jednak nie dostrzega się ich znaczenia dla zachowania kulturowej tożsamości regionu. Sytuacja ta jest wynikiem ograniczonej wiedzy, tradycja postrzegana jest jako synonim biedy, a powinna być wyznacznikiem wartości. Po obu stronach granicy widoczny jest brak kompleksowej wizji wykorzystania dziedzictwa historycznego i kulturowego, działania szkodzą środowisku naturalnemu, a wspólne dziedzictwo kulturowe jest jednym z najważniejszych atutów regionu. Opisywane problemy wywierają wpływ na rozwój regionu: umniejszają jego atrakcyjność, przyczyniają się do zacierania i niszczenia śladów dziedzictwa kulturowego.
Proces unifikacji lokalnych kultur Europy dotyczy szczególnie kulturowych zasobów Karpat, powodując zanikanie lokalnej kultury, tradycji oraz rzemiosła. Przyczyniły się do tego również zaszłości historyczne. Sytuacja ta ma miejsce po stronie polskiej jak i ukraińskiej. Realizacja projektu pozwoli na stworzenie KARPACKIEGO CENTRUM DZIEDZICTWA KULTUROWEGO–ROZETA (złożonego z 4 ośrodków: Kosiv, Urich, Kolochava, Bystre) promującego dziedzictwo kulturowe Karpat, wypracowanie wspólnej polityki w zakresie zarządzania i promocji dziedzictwa historycznego i kulturowego na poziomie regionalnym i lokalnym, podniesienie wiedzy społeczności lokalnych w tym zakresie, wypracowanie wzorcowych modeli angażowania społeczności lokalnych w zarządzanie zasobami kulturowymi, opracowanie zintegrowanego instrumentu dla regionu transgranicznego, wspólną akcję promującą walory kulturowe regionu. Produkty te będą możliwe do wykorzystania zarówno przez Partnerów jak i grupy docelowe: władze regionalne i lokalne, instytucje publiczne związane z kulturą, organizacje pozarządowe, lokalnych liderów, społeczności pilotażowe (Trostyanets, Kosiv, Urich, Kolochava, Bystre), turystów.
Wypracowane rozwiązania będą zgodne z Konwencją Faro, Konwencją Karpacką, modelem Aarhus Sustainability i bazować będą na włączaniu społeczności lokalnych w zarządzanie zasobami kulturowymi i historycznymi. Zachowanie dziedzictwa Karpat nie jest możliwe poprzez działania realizowane tylko po jednej stronie granicy.
Zespół projektowy:
Agnieszka Pieniążek - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Małgorzata Pociask - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Małgorzata Pociask - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Lidia Widak - Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Więcej informacji na stronie Kultura Karpat.
fot. Andrzej Błoński
